MAHITI

		ડિસેમ્બર માસના વ્યક્તિ-વિશેષ
		૧ ડિસેમ્બર	કાકાસાહેબ કાલેલકર	જન્મ : ૧.૧૨.૧૮૮૫, (સતારા, મહારાષ્ટ્ર)  મૃત્યુ : ૨૧.૮.૧૯૮૧. 'સવાઇ ગુજરાતી' બિરૂદ પામેલા, સાહિત્યકાર, આચાર્ય, કર્મનિષ્થ, ધર્મનિરપેક્ષતાનો બોધ આપી જનાર, ગુજરાત વિદ્યાપીઠના અધ્યાપક અને રાષ્ટ્રપ્રેમી.
		૨ ડિસેમ્બર	ફ્રાન્સિસ ઝેવિયર	જન્મ : ૭.૪.૧૫૦૬, (સ્પેન)  મૃત્યુ : ૨.૧૨.૧૫૫૨. જીસસ સમાજ સેવક, 'સંત', ભારતની પછાત જાતિઓના સેવક અને ઉધ્ધારક, વિવિધ દેશોમાં મિશનરીઓના સ્થાપક.
		૩ ડિસેમ્બર	ડૉ. રાજેન્દ્ર પ્રસાદ	જન્મ : ૩.૧૨.૧૮૮૪, (જીરાદેરી, બિહાર)  મૃત્યુ : ૨૮.૨.૧૯૬૩. લોકસેવક, લોકક્લ્યાણકારી, ભારતના અજાતશત્રુ, હિસાબનિશ, દેશના પ્રથમ રાષ્ટ્રપતિ, ભારત નવનિર્માણના કાર્યમાં સહભાગી, સમાજસેવક-રાષ્ટ્રપ્રેમી.
		૪ ડિસેમ્બર	વૉલ્ટ ડિઝની	જન્મ : ૪.૧૨.૧૯૦૧, (શિકગો)  મૃત્યુ : ઇ.સ. ૧૯૬૭. મિકી માઉસ અને ડોનાલ્ડ ડકના પ્રણેતા, રેખાંકનકાર, ડિઝનીલેન્ડના અમર સર્જક, મોશન પિક્ચર એકેડેમી વિજેતા.
		૫ ડિસેમ્બર	એલેકઝાન્ડર ડૂમા	જન્મ : ૨૪.૭.૧૮૦૨, (ફ્રાન્સ)  મૃત્યુ : ૫.૧૨.૧૮૭૦. ફ્રાન્સના અગ્રણી સાહિત્યકાર, ઐતિહાસિક નવલકથાકાર, નાટ્યકાર, વિવિધ વિષયો પર દીલચસ્પ અને વેધક સાહિત્ય રજૂ કરનાર અનોખા સાહિત્યકાર.
		૬ ડિસેમ્બર	ડૉ. ભીમરાવ આંબેડકર	જન્મ : 14.4.1893, (મહુ, ઇન્દોર)  મૃત્યુ : ૬.૧૨.૧૯૫૬. સ્વતંત્ર ભારતના રાજ્યબંધારણના ઘડવૈયા, ભારતના પ્રથમ કાયદાપ્રધાન, દલિતોધ્ધારક, લેખક, સંપાદક, બૌધ્ધધર્મી, ૧૯૨૭ના સત્યાગ્રહના આગેવાન અને દલિત સમાજસેવક.
		૭ ડિસેમ્બર	શ્રી ભોગીલાલ 'લાલાકાકા'	જન્મ : ૭.૧૨.૧૮૭૭, (અમદાવાદ)  મૃત્યુ : ૩૦.૮.૧૯૬૫. સ્વાતંત્ર્ય સેનાની, આજના અમદાવાદની સાંસ્કૃતિક પરંપરાના મશાલચી, વકીલ, જનસેવક, રાષ્ટ્રસેવક, લૉ કૉલેજના પ્રોફેસર, ધારાસભ્ય  અને જાગૃત નાગરિક.
		૮ ડિસેમ્બર	ચર્કવર્તી રાજગોપાલાચારી 'રાજાજી'	જન્મ : ૮.૧૨.૧૮૭૮ (સાલેમ, તામિલનાડુ)  મૃત્યુ : ૨૫.૧૨.૧૯૭૨. અગાઢ વિદ્વતા, તીવ્ર દેશદાઝ, અપાર સંગઠન શક્તિ, માર્મિક, સંસ્કારી અને બસોથી પણ વધુ સહકારી મંડળીઓના સ્થાપક, મદ્યનિષેધના પ્રચારક, મદ્રાસના મુખ્યમંત્રી અને રાષ્ટ્રસેવક.
		૯ ડિસેમ્બર	શ્રી ઉદયશંકર શ્યામશંકર	જન્મ : ૯.૧૨.૧૯૦૦ (ઉદયપુર)  મૃત્યુ : ઇ.સ. ૧૯૭૭. ભારતીય નૃત્યકલાને વિશ્વમાં ખ્યાતિ અપાવનાર, કથકલી, મણિપુરી, ભારતનાટ્યમ જેવા નૃત્યોના બાહોશ કલાકાર.
		૧૦ ડિસેમ્બર	ડૉ. આલ્ફ્રેડ બર્નહાર્ડ નોબલ	જન્મ : ૨૧.૧૦.૧૮૩૩ (સ્ટોકહોમ)  મૃત્યુ : ૧૦.૧૨.૧૮૯૬. નોબેલ પ્રાઇઝના સ્થાપક, 'ડાઇનેમાઇટ'ના શોધક, જુદાજુદા વિજ્ઞાનના ક્ષેત્રોમાં સંશોધન માટેના ઇનામો માટે પોતાની મિલકતને વીલ કરનાર વિશ્વના મહાન દાનવીર.
		૧૧ ડિસેમ્બર	શ્રી મૈથીલીશરણ ગુપ્ત	જન્મ : ૩.૮.૧૮૮૬ (ચિરગાંવ, ઝાંસી)  મૃત્યુ : ૧૧.૧૨.૧૯૬૪. હિન્દી સાહિત્યકાર, રાષ્ટ્રકવિ, 'મંગલાપ્રસાદ પારિતોષિક' વિજેતા, દ્લિતોના ઉધ્ધારક, ભારત ભારતી કાવ્યગ્રંથના સર્જક, વિવિધ અલંકારોનો ઊપ્યોગ કરનાર અને હિન્દી કાવ્યોની ઇમારતના સર્જક.
		૧૨ ડિસેમ્બર	ડૉ. શ્રીપાદ કૃષ્ણ બેલવલકર	જન્મ : ૧૨.૧૨.૧૮૮૦ (નર્સો-બાવડી, કોલ્હાપુર)  મૃત્યુ : ૮.૧.૧૯૬૭. મહાભારતની ચિકીત્સક આવૃતિના સર્જક, ગુજરાત કૉલેજના નિવૃત અધ્યાપક, મહાન સરસ્વ્તી સાધક, બનારસા અખિલ ભારતીય પ્રાચ્ય પરિષદના પ્રમુખ અને સંશોધક.
		૧૩ ડિસેમ્બર	સર તેજબહાદૂર સપ્રુ	જન્મ : ૧.૪.૧૫૮૫ (ફોકસ્ટોનન, ઇંગલેણ્ડ)  મૃત્યુ : ૧૩.૧૨.૧૬૫૧. શરીરવિજ્ઞાનમાં રક્તાભિસરણ અને લોહીના પ્રકારના શોધક, અનુવંશના ક્રાંતિકારી શોધક અને તબીબી જિજ્ઞાનમાં મોટું પ્રદાન આપનાર વૈજ્ઞાનિક.
		૧૪ ડિસેમ્બર	ફાધર હેન્રી હેરાસ	જન્મ : ઇ.સ. ૧૮૮૮ (સ્પેન),  મૃત્યુ : ૧૪.૧૨.૧૯૫૫. ભારતીય ઇતિહાસના તટસ્થ અને ગરવા સંશોધક, મહાન ખ્રિસ્તી સંશોધક, પુરા જગતમાં જ્ઞાન-આંદોલન જગાવનાર, વિવિધ ઇલકાબો મેળવનાર, મુંબાઇ, પૂના, વડોદરા યુનિ.ની અભ્યાસ સમિતિઓના સભ્ય અને ઇતિહાસ સંશોધક.
		૧૫ ડિસેમ્બર	ડૉ. ભાસ્કરરાવ બી. યોધ	જન્મ : ૧૫.૧૨.૧૮૯૮ (અમદાવાદ)  મૃત્યુ : ૩૧.૧૦.૧૯૭૧. મુંબઇના સેવાભાવી તબીબ અને સાક્ષર, ધનૂર ઉપર સંશોધન કરનાર મહત્વાકાંક્ષી તબીબ.
		૧૬ ડિસેમ્બર	ડૉ. સેમ્યુઅલ જહોનસન	જન્મ : ૧૮.૯.૧૭૦૯ (લિશફિલ્ડ)  મૃત્યુ : ૧૬.૧૨.૧૭૮૪. જ્ઞાની અને પ્રતિભાશાળી અંગ્રેજી સાહિત્યકાર, 'ધ લિટરરી કલબ'ના સ્થાપક અને પ્રમુખ.
		૧૭ ડિસેમ્બર	ડૉ. પટ્ટભી સીતારામૈયા	જન્મ : ૨૪.૧૨.૧૮૮૦ (ઇલોરા, ગોદાવરી)  મૃત્યુ : ૧૭.૧૨.૧૯૫૯. રાષ્ટ્રીય મહાસભાનો ઇતિહાસ લખનાર, કૉંગ્રેસના અગ્રણી કાર્યકર, ડૉક્ટર, અંગ્રેજીમાં જન્મભૂમિ સાપ્તાહિક શરૂ કરનાર, સત્યાગ્રહી, AICC ના સભ્ય અને હિન્દુસ્તાન વીમા કંપનીના પ્રયોજક.
		૧૮ ડિસેમ્બર	સર તેજબહાદૂર સપ્રુ	જન્મ : ૧૮.૧૨.૧૮૭૫ (કાશ્મીર)  મૃત્યુ : ૨૧.૧.૧૯૪૯. અંગ્રેજી, ઉર્દૂ અને અરબી સાહિત્યના પ્રખર રાજપુરૂષ, ધારાશાસ્ત્રી, અનેરા લોકસેવક, પોતાની અંગત લાઇબ્રેરી કે જે વિશ્વ ખ્યાતિ પામેલ, ભારતીય સાંસદ.
		૧૯ ડિસેમ્બર	શ્રી કસ્તુરભાઇ લાલભાઇ	જન્મ : ૧૯.૧૨.૧૮૯૪ (અમદાવાદ), મૃત્યુ:૨૦.૧.૧૯૮૦. સફળ સંચાલક શક્તિ, નીડર, સ્પષ્ટવક્તા, સૂક્ષ્મ ચોકસાઇ, અસાધારણ બુધ્ધિપ્રતિભા, ચતુર, પરિશ્રમી, ઉદ્યોગપતિ, જૈન દેરાસરોના ઉધ્ધારક, દૂરંદેશી, કેલવણીકાર, શૈક્ષણિક સંસ્થાઓમાં અઢળક દાન આપનાર તેજસ્વી જ્યોતિર્ધર.
		૨૦ ડિસેમ્બર	શ્રી ચૈતન્યપ્રસાદ દીવાનજી	જન્મ : ૨૦.૧૨.૧૮૯૮ (ભૂજ)  મૃત્યુ : ૩.૩.૧૯૭૦. સાહિત્ય, તત્વજ્ઞાન, લલિતકલાથી ક્રિકેટ સુધીના ક્ષેત્રોના અવગાહક, હજારો સમૃધ્ધ પુસ્તકો ધરાવનાર, ભારતવ્યાપી મિત્રવર્તુળ ધરાવનાર, ગુજરાતા સાહિત્યસભાના મંત્રી, બોરોનેટ ક્રિકેટ ક્લબના સ્થાપક, જ્ઞાનપિપાસુ અને સાહિત્યરસિક.
		૨૧ ડિસેમ્બર	પંડિત મહાવીરપ્રસાદ દ્વિવેદી	જન્મ : ઇ..સ. ૧૮૬૪ (દોલતપુર, લખનૌ)  મૃત્યુ : ૨૧.૧૨.૧૯૩૮. આધુનિક હિન્દી સાહિત્યના અગ્રેસર, હિન્દી સાહિત્યશિરોમણી અને હિન્દી ભાષાનું સૌંદર્ય વધારનાર.
		૨૨ ડિસેમ્બર	માતાજી શારદામણિ દેવી	જન્મ : ૨૨.૧૨.૧૮૫૩ (બાંકુડા,પ.બંગાળ)  મૃત્યુ : ૨૧.૭.૧૯૨૦. સ્વામિ રામકૃષ્ણ પરમહંસના ધર્મપત્નિ અને શિષ્યા, સાક્ષાત સરસ્વતીના સ્વરૂપ, નિખાલસ સ્વભાવ, સરળ અને ઉદારવૃત્તિવાળા ભારતીય નારીરત્ન.
		૨૩ ડિસેમ્બર	શ્રી રાસબિહારી ઘોષ	જન્મ : ૨૩.૧૨.૧૮૪૫ (બદ્રવાન)  મૃત્યુ : ૨૮.૧.૧૯૨૧. પ્રખર રાજનીતિજ્ઞ, ક્રાંતિકારી, સામાજિક સુધારક, કકત્તા લૉ ફેકલ્ટીના સભ્ય, સ્ત્રી કેળવણીના હિમાયતી, વિવિધ યુનિવર્સિટીઓમાં અઢળક દાન આપનાર પ્રખર રાજકરણી.
		૨૪ ડિસેમ્બર	શ્રી બાલાભાઇ વીરચંદ દેસાઇ ' જયભિખ્ખુ'	જન્મ : ૨૬.૬.૧૯૦૮ (વીંછિયા-રાજકોટ)  મૃત્યુ : ૨૪.૧૨.૧૯૬૯. સુદ્રઢ લેખનપ્રવૃત્તિથી જૂની અને નવી પેઢી વચ્ચે સેતુ બાંધનાર, નવલકથાકાર, નવલિકાકાર, કટારલેખક, પત્રકાર અને લોકસાહિત્યના પ્રચારક.
		૨૫ ડિસેમ્બર	પંડિત મદનમોહન માલવિયા 'માલવિયજી'	જન્મ : ૨૫.૧૨.૧૮૬૧ (માળવા)  મૃત્યુ : ૧૨.૧૧.૧૯૪૬. શિક્ષક, વકીલ અને પછી ચારિત્ર્ય ઘડરત માટે બનારસ હિન્દુ યુનિ.ની સ્થાપના કરનાર, ભિક્ષુકોના રાજા, ધારદાર લેખક, ગંભીર, પ્રેમાળ, ધર્મભાવી અને કાર્યપરાયણ.
		૨૬ ડિસેમ્બર	ઝાહિરુદ્દીન મુહંમદ 'બાબર'	જન્મ : ૧૪.૨.૧૪૮૩ (ફરધાના)  મૃત્યુ : ૨૬.૧૨.૧૫૩૦. હિન્દમાં મુગલ સલ્તનની સ્થાપનાર, ધૈર્યવાન, દીર્ઘદર્શી બાદશાહ, હિન્દનું પંજાબ જીતી લઇ પાણીપતના યુધ્ધમાં એક લાખ સૈનિકો સામે પોતાના ૧૨૦૦૦ સૈનિકો વડે જીત મેળવનાર, ૭૦૦ ગામોને કિલ્લા બાંધનાર અને સાહિત્ય શોખિન, કવિ, સેનાપતિ અને કુશળ રાજા.
		૨૭ ડિસેમ્બર	મિરઝાં ગાલિબ	જન્મ : ૨૭.૧૨.૧૭૯૭ (આગ્રા)  મૃત્યુ : ૧૫.૨.૧૮૬૯. હિન્દી અને ઉર્દૂ ભાષાના શાહિત્યકાર, શાયર, ગઝલકાર.
		૨૮ ડિસેમ્બર	શ્રી દુર્ગારામ મંછારામ દવે 'મહેતાજી'	જન્મ : ૨૮.૧૨.૧૮૦૯ (મુંબઇ)  મૃત્યુ : ઇ.સ. ૧૮૭૬. ગુજરાતના પ્રખર સમાજસુધારક, વિધવા પુનર્લગ્નના હિમાયતી, સુરતના વિદ્વાન શિક્ષક, ખોટી રીતભાત અને દોરા-ધાગાના વિરોધી અને માનવધર્મ સભાના સ્થાપક.
		૨૯ ડિસેમ્બર	શ્રી ચુનીલાલ મડિયા	જન્મ : ૧૨.૮.૧૯૨૨ (ધોરાજી)  મૃત્યુ : ૨૯.૧૨.૧૯૬૮. વાણિજ્યના સ્નાતક, વર્તમાનપત્રના વ્યવસાયી, ટૂંકી વાર્તાઓ, નાટકો અને નવલકથાઓના સર્જક, સૉનેટ કાવ્યો, નિબંધો, વિવેચનોના રચયિતા ગુર્જર સાહિત્યકાર.
		૩૦ ડિસેમ્બર	શ્રી કનૈયાલાલ માણેકલાલ મુનશી	જન્મ : ૩૦.૧૨.૧૮૮૭ (ભરૂચ)  મૃત્યુ : ૮.૨.૧૯૭૧. મહાન ગુજરાતી સાહિત્યકાર, ગુજરાતની અસ્મિતાનું ઘડતર કરનાર, સંસ્કૃત ભાષાનું પુનરુત્થાન કરનાર અને ભારતીય નવચેતનાના પ્રણેતા.
		૩૧ ડિસેમ્બર	શ્રી નૃસિંહપ્રસાદ કાલિદાસ ભટ્ટ 'નાનાભાઇ'	જન્મ : ૨૧.૧૦.૧૮૮૦ (ભાવનગર)  મૃત્યુ : ૩૧.૧૨.૧૯૬૧. ભારતીય સંસ્કૃતિની કેળવણીની પરંપરાના આજના યુગના આચાર્ય, મહુવાના શિક્ષક, શામળદાસ કૉલેજ-ભાવનગરના ઉપાધ્યાપક, લોકભારતીના પ્રણેતા, દક્ષિણામૂર્તિના સ્થાપક, શિક્ષણના વૃક્ષ અને પદ્મશ્રી કેળવણીકાર.
..... 'કુમાર' અને અન્ય સાહિત્યમાંથી સંકલન .....